
EN 614-1:2006+A1:2009 makinelerin tasarımında ergonomik ilkeleri tanımlayan temel standartlardan biridir. Bu standart ergonomik prensiplere dair rehberlik sağlar ve tasarım süreçlerine bu ilkelerin nasıl dâhil edilmesi gerektiğini açıklar.
Bu yazı serimizde standardın gereklerini ele alacağız. Makinelerin CE işaretlemesi ile ilgili şartları sağlaması için bu standardı dikkate almayı unutmayın.
4.3.3 Duruşlar
Çalışma duruşları, bireylerin konforunu artırmalı, hareketleri kolaylaştırmalı ve sağlık üzerinde olumsuz etkiler yaratmamalıdır. Bu doğrultuda, makinelerin tasarımında aşağıdaki ergonomik ilkeler dikkate alınmalıdır:
- Sağlıklı Duruşların Teşvik Edilmesi
– Uzun süreli aktivitelerde vücut yorgunluğuna neden olabilecek rahatsız edici duruşlar (ör. bükülmüş, eğilmiş veya eğik pozisyonlar) önlenmelidir.
– Duruş değişikliklerini teşvik eden tasarımlar tercih edilmelidir.
- Çalışma Pozisyonlarında Esneklik
– Makineler, operatörlerin oturma ve ayakta durma pozisyonları arasında geçiş yapmasına olanak sağlamalıdır.
– Genel olarak oturarak çalışmak, ayakta durmaya göre daha az yorucudur ve tercih edilmelidir.
- Zararlı Pozisyonların Sınırlandırılması
– Yatma, diz çökme ve çömelme gibi pozisyonlara duyulan ihtiyaç, özellikle bakım işleri sırasında dahi, mümkün olduğunca azaltılmalıdır.
- Uygun Vücut Desteği Sağlanması
– Doğru vücut duruşunu destekleyen ergonomik tasarımlar kullanılmalıdır.
– Destek elemanları, dengesiz pozisyonlardan kaçınmayı sağlayacak şekilde boyutlandırılmalı ve konumlandırılmalıdır.
- Kuvvet Gereksinimlerinin Uyumlu Olması
– Fiziksel efor gereksinimleri, mevcut duruşlarla uyumlu olmalıdır.
– Kaldıraç etkisi sağlayan teknik ekipmanlar kullanılmalı ve fiziksel aşırı yüklenme önlenmelidir.
– Elde taşınan ekipmanlar için, tutamaçların doğru konumlandırılmasıyla uygunsuz veya riskli tutuş değişiklikleri önlenmelidir.
- Çalışma Alanının Ergonomik Tasarımı
Makine üzerindeki çalışma alanları şu faktörler göz önünde bulundurularak tasarlanmalıdır:
– Görüş açıları ve mesafeleri,
– Görsel ayrım kolaylığı,
– Görev süresi ve sıklığı,
– Kullanıcı grubunun özel ihtiyaçları (ör. multifokal gözlük kullanımı),
– Kişisel koruyucu ekipman (KKD) kullanımı sırasında oluşan sınırlamalar.