Makineler için temel yönetmelik 2006/42/AT Makine Emniyeti Yönetmeliğidir. Bununla birlikte makineler özelliklerine göre diğer yönetmeliklerin de kapsamına girebilirler.

Yönetmeliğin kapsadığı ürünler şunlardır:

• Makinalar
• Değiştirilebilir teçhizat

Bir makina veya traktörün hizmete girişini müteakip, operatörün kendisi tarafından işlevini veya özelliğini değiştirmek veya yeni bir işlev katmak amacıyla bu makina veya traktöre takılan bir alet olmayan teçhizat

• Emniyet aksamları

Bir güvenlik işlevini yapan, bağımsız bir şekilde piyasaya arz edilen, arızalanması ve/veya hatalı çalışması durumunda kişilerin güvenliğini tehlikeye sokan, makinaların işlevini yerine getirmek için gerekli olmayan veya makinanın işlevini yerine getiren normal aksamın yedeği olarak kullanılabilecek aksam

• Kaldırma aksesuarları

Kaldırma makinasına monte edilmemiş olup, yükün tutulmasına imkân sağlayan, makina ile yük arasına veya yükün kendi üzerine yerleştirilen veya yükün ayrılmaz bir parçası olması amaçlanan ve piyasaya ayrı olarak arz edilen aksam veya teçhizat ile sapanlar ve bunların aksamlar

• Zincir, halat ve kayışlar

Kaldırma amacıyla, kaldırma makinası veya kaldırma aksesuarlarının bir parçası olarak tasarımlanıp imal edilen, zincirler, halatlar ve kayışlar

• Sökülebilir mekanik aktarma tertibatları

Kendinden tahrikli makina veya bir traktör ile başka bir makina arasında birleştirildiği ilk sabit yataktan güç aktarımını sağlayan mahfazası ile birlikte piyasaya arz edildiği takdirde tek bir ürün olarak kabul edilen teçhizat

• Kısmen tamamlanmış makinalar

Başka bir makinaya veya kısmen tamamlanmış makinaya dahil edilerek, bu Yönetmelik kapsamındaki bir makinayı oluşturması amaçlanan, tahrik sistemi gibi, hemen hemen makina durumunda olan, ancak kendi başına belirli bir uygulamayı gerçekleştiremeyen parçalar topluluğu

Makineler için teknik dosya Makine Emniyeti Yönetmeliği Ek-VII A’da tanımlanmıştır. Buna göre teknik dosya şunlardan oluşmalıdır:

1. Makinanın genel bir tarifi,
2. Makinanın işleyişini anlamak için uygun tarifler ve açıklamaların yanı sıra, ilgili makinanın genel bir çizimi ile kumanda devrelerinin çizimleri,
3. Makinanın temel güvenlik ve sağlık gereklerine uygunluğunu teyit etmek için gerekli olan hesaplamalar, deney sonuçları, belgelerle birlikte tam ayrıntılı çizimler,
4. Makinaya uygulanan temel sağlık ve güvenlik gerekliliklerinin listesi,
5. Tanımlanmış tehlikeleri ortadan kaldırmak veya riskleri azaltmak için uygulanan koruyucu önlemlerin tarifi veya uygun olan durumlarda, makina ile ilgili giderilemeyen risklerin belirtilmesi,
6. Kullanılan standartlar ve diğer teknik şartnameler ve bu standartların kapsadığı temel sağlık ve güvenlik kurallarının gösterimi,
7. İmalatçı tarafından veya imalâtçı ya da yetkili temsilcisince seçilmiş olan bir kuruluş tarafından yapılan testlerin sonuçlarını içeren her türlü teknik rapor,
8. Makina için talimatlarının bir kopyası,
9. Uygun olan durumda, kısmen tamamlanmış makinalar için İmalatçı Beyanı ile bu tip makinalar için ilgili montaj talimatları,
10. Uygun olan durumlarda, makina ile bu makinaya takılan diğer ürünler için AT Uygunluk Beyanların kopyaları,
11. AT Uygunluk Beyanının bir kopyası
12. Seri üretim için, makinaların bu Yönetmeliğin hükümlerine uygunluğu güvenceye almak amacıyla yürütülecek dahili tedbirler.
13. İmalatçı, tasarımı ve yapımı itibariyle güvenli bir şekilde monte edilip hizmete sunulma kabiliyetine sahip olduğuna karar verebilmek amacıyla tamamlanmış makina, aksamlar veya teçhizatlar üzerinde gerekli araştırma ve deneyleri yapmalıdır. İlgili raporlar ve sonuçlar teknik dosyaya ilave edilmelidir.

Kısmen tamamlanmış makineler için teknik dosya Makine Emniyeti Yönetmeliği Ek-VII B’de tanımlanmıştır. Buna göre teknik dosya şunlardan oluşmalıdır:

1. Kısmen tamamlanmış makinanın genel bir çizimi ve kontrol devrelerinin çizimleri,
2. Kısmen tamamlanmış makinanın uygulanan temel sağlık ve güvenlik kurallarına uygunluğunu teyit etmek için istenilen hesaplamalar, deney sonuçları, belgeler vb. ile desteklenmiş tam ayrıntılı çizimler,
3. Uygulanan ve yerine getirilen temel sağlık ve güvenlik gerekliliklerinin listesi,
4. Tanımlanmış tehlikeleri ortadan kaldırmak veya riskleri azaltmak için uygulanan koruyucu önlemlerin tarifi veya uygun olan durumlarda, giderilemeyen risklerin belirtilmesi,
5. Kullanılan standartlar ve diğer teknik şartnameler ve bu standartların kapsadığı temel sağlık ve güvenlik kurallarının gösterimi,
6. İmalatçı veya imalâtçı ya da yetkili temsilcisince seçilen bir kuruluş tarafından yapılan deneylerin sonuçlarını içeren her türlü teknik rapor,
7. Kısmen tamamlanmış makinalar için hazırlanmış birleştirme talimatlarının bir kopyası,
8. Seri imalât için, kısmen tamamlanmış makinaların uygulanan temel sağlık ve güven kurallarına uygunluğu güvenceye almak yapılacak olan dahili tedbirler.

Makineler için Ce belgelerini 3 gruba ayırabiliriz. Şimdi bunların detaylarına bakalım.

• Uygunluk Beyanı ( Self Deklarasyon) 

Eğer makine Ek-IV kapsamında değilse imalatçının uygunluk beyanı hazırlaması yeterlidir. Buna Self Deklarasyon da denilmektedir. Uygunluk Beyanı örneklerini bu sayfamızda bulabilirsiniz. 

İmalatçının makine için teknik dosya hazırlaması ve makinenin uygunluğunu gösteren testleri yapması veya yaptırması gereklidir. Bundan sonra makine için Uygunluk Beyanı hazırlayabilir ve makineye CE işareti koyabilir.

• AT Tip İnceleme Belgesi

Makine Ek-IV grubunda yer alıyorsa en sık alınan belge AT Tip İnceleme Belgesidir. AT Tip İnceleme Belgesi ilgili alanda yetki almış Onaylanmış Kuruluş tarafından düzenlenmektedir. Onaylanmış Kuruluştan alınmamış belgeler geçersiz olacağından belge alınacak firmanın doğru seçilmesi gerekir.

İmalatçı teknik dosyayı hazırlar ve makinenin incelenmesi için Onaylanmış Kuruluşu davet eder. Onaylanmış Kuruluş makineyi inceler, testlerini gerçekleştirir ve AT Tip İnceleme Belgesi düzenler. Bu belge 5 yıl geçerlidir. 

AT Tip İnceleme belgeleri Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına kayıt edilir. Belgenin gerçek olup olmadığını belge üzerindeki karekod okutularak kontrol edilebilir. 

• AT Uygunluk Belgesi 

Ek-IV grubunda yer almayan makineler için imalatçı CE belgesi almak isterse AT Uygunluk Belgesi alabilir. Böylece makinenizin CE ile ilgili şartları sağladığını gösterebilirsiniz.

Bu belge vermeye yetkili bir firma tanımı yoktur. Bu nedenle belge almak isteyen imalatçıların belge alacakları firmayı seçerken dikkatli olması gerekir. Aksi takdirde geçerliliği olmayan, firmanıza hiç bir katkı oluşturmayan A4 kağıdı satın almış olursunuz. Daha detaylı bilgi için CE Belgesi Nereden Alınır? yazımıza bakabilirsiniz.

Makineniz için doğru bir teknik dosya oluşturmak ve doğru belge almak için bize başvurabilirsiniz. Çünkü;

Firmanıza itibar kazandırmak için, 

Firmanıza en uygun şartlarda belge almanız için

Sizin İçin Çalışıyoruz.

Makine Emniyet Yönetmeliğinin en çok ismini duyduğumuz, meşhur kısmı Ek 4’tür. Bu ek yönetmelikte belge alınması gereken makinelerin listelendiği bölümdür. Bu ekte listelenen ürünler için uygunluk değerlendirme yöntemleri şunlardır;

• Onaylanmış Kuruluştan alınan AT Tip İncelemesi ve iç kontrollerle uygunluk
• Onaylanmış Kuruluştan alınan Tam Kalite Güvencesi
• Uyumlaştırılmış standartlara uygun tasarımlar için iç kontrollerle uygunluk değerlendirme işlemi

Ek-IV’de yer alan makinler sağlık ve güvenlik açısından yüksek riskli olarak tanımlanabilir. Aslında her makine sağlık ve güvenlik açısından risk taşımaktadır. Bununla birlikte bazıları ek-IV’te ayrıca listelenmiştir. Bu makineleri aşağıda görebilirsiniz.

1 Ahşap ya da benzeri fiziki özelliklerdeki malzemeleri veya et ya da benzeri fiziki özelliklerde malzemeleri işlemek amacıyla kullanılan aşağıdaki tiplerde (tek ya da çok bıçaklı) dairesel testereler:

1.1  Kesme sırasında sabit bıçak/bıçaklara sahip, sabit bir yataklı veya destekli, iş parçasının el ile veya sökülebilir bir güç sürücüsü ile beslendiği testere makinaları,

1.2  Kesme sırasında sabit bıçak/bıçaklara sahip, el ile işletilen ileri geri hareketli testere arabası veya sehpası bulunan testere makinaları,

1.3  Kesme sırasında sabit bıçak/bıçaklara sahip, iş parçasının beslenmesi için birleşik bir mekanik tertibatı olan, yüklemesi ve/veya boşaltması el ile yapılan testere makinaları,

1.4  Kesme sırasında hareketli bıçak/bıçaklara sahip, bıçağın hareketi mekanik olan, yüklemesi ve/veya boşaltması el ile yapılan testere makinaları,

2  Ahşap işleme için, el ile beslemeli, planya tezgâhları,

3  Ahşap işleme için, mekanik bir birleşik besleme tertibatı olan, el ile yükleme ve/veya boşaltmalı, tek taraftan yüzey işleyen kalınlık planya tezgâhları,

4  Ahşap ve benzeri fiziki özelliklere sahip malzemeleri veya et ve benzeri fiziki özelliklere sahip malzemeleri işlemek için, el ile yüklemeli ve/veya boşaltmalı, aşağıdaki tiplerde şerit testere tezgâhları:

4.1  Kesme sırasında sabit bıçak/bıçaklara sahip, iş parçası için sabit ya da ileri geri hareket ettirilebilen bir yatak veya desteği olan testere tezgâhları,

4.2  İleri geri hareketli bir arabaya monte edilmiş bıçak/bıçakları olan testere tezgâhları,

5  Ahşap ve benzeri fiziki özelliklere sahip malzemeleri işlemek için kullanılan, yukarıdaki 1’den 4’e kadar olan paragraflarda ve 7 numaralı paragrafta atıfta bulunulan birleştirilmiş makina tipleri.

6  Ahşap işlemek için çeşitli takım tutucularına sahip, el ile beslemeli zıvana tezgâhları,

7  Ahşap ve benzeri fiziki özelliklere sahip malzemeleri işlemek için, dikey milli kalıpçı frezeleri,

8  Ahşap işlemek için taşınabilir zincirli testereler.

9  Metal malzemelerin soğuk işlenmesi için kullanılan, el ile yüklemeli ve/veya boşaltmalı, hareketli çalışma parçalarının kursu 6 mm’den, hızı 30 mm/s’den yüksek olan, abkant presler de dahil olmak üzere, presler.

10   El ile yüklemeli veya boşaltmalı, enjeksiyon (püskürtmeli) veya sıkıştırmalı (preslemeli) plastik kalıplama tezgâhları.

11  El ile yüklemeli veya boşaltmalı, enjeksiyon (püskürtmeli) veya sıkıştırmalı (preslemeli) kauçuk kalıplama tezgâhları

12  Aşağıdaki tiplerdeki yeraltı çalışmalarında kullanılan makinalar:

12.1  Lokomotif ve dekoviller,

12.2  Hidrolik güçle çalışan tavan destekleri.

13  El ile yüklemeli, evsel atıkların toplanması için kullanılan, sıkıştırma mekanizmalı çöp kamyonları.

14  Sökülebilir mekanik transmisyon/aktarma tertibatları ve mahfazaları.

15  Sökülebilir mekanik transmisyon/aktarma tertibatlarının mahfazaları.

16  Taşıt bakım liftleri.

17  Kişilerin veya kişilerin ve eşyaların kaldırılması için kullanılan, üç metreden daha fazla bir düşey yükseklikten düşme riski taşıyan tertibatlar.

18  Taşınabilir kartuşla-çalıştırılan tespit tezgâhları ve diğer darbeli makinalar.

19  Kişilerin varlığını algılamak amacıyla tasarımlanmış koruyucu tertibatlar.

20  9 numaralı paragrafta, 10 numaralı paragrafta ve 11 numaralı paragrafta belirtilen makinalarda koruma amaçlı olarak kullanılmak üzere tasarımlanmış, güç tahrikli, kilitlenebilir hareketli mahfazalar.

21  Güvenlik işlevlerini sağlama amaçlı mantık üniteleri.

22  Devrilmeye karşı koruyucu yapılar (ROPS).

23  Düşen nesnelere karşı koruyucu yapılar (FOPS).

Aşağıdaki linkten makineler için örnek İngilizce ve Türkçe AT Uygunluk Beyanı Şablonunu indirebilirsiniz.

İngilizce Uygunluk Beyanı Şablonu ( EC Declaration of Conformity)

Türkçe Uygunluk Beyanı Şablonu